Blavet(-de-mountagno)
Cyanus montanus
Asteraceae Compositae
Noms en français : Bleuet des montagnes, Bleuet vivace.
Descripcioun :Lou blavet-de-mountagno trachis en coulounìo dins li prado umido e lis esclargido de fourèst, en mountagno. Fai de fueio pulèu grando, en lanço, entiero que remounton un pau sus la cambo. I'a pas trop pèr s'engana. Coumpara pamens emé la centaurèio-de-Trionfetti que li cambo porton mai d'uno flour. Isto uno meno proche, pas toujour bèn couneigudo, Cyanus semidecurrens que trachis dins li relarg mai secarous e que se destrìo qu'a li bratèio emé de ciho bruno un pau coume Cyanus triumfettii.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Fau saupre que soun cousin, lou blavet di champ èi manjadis e a d'ùni prouprieta interessanto.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cyanus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 45 à 70 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado
- Prado à rousèu
- Esclargido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Cyanus montanus (L.) Hill, 1768
(= Centaurea montana L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753